Actiefiche lokaal en seizoensgebonden

In alle Vlaamse scholen een gezond en duurzaam voedingsbeleid. Dat is de doelstelling van GoodFood@School. Kiezen voor lokaal en seizoensgebonden is een van de tien engagementen uit het GoodFood@School Charter die jij kan aangaan op weg naar een gezond en duurzaam voedingsbeleid op jouw school.

Seizoensgroenten en -fruit zijn groenten en fruitsoorten die je in de regio kan oogsten in volle grond of in niet-verwarmde serres op bepaalde periodes. Maar als je een heel jaar door tomaten, appels, courgettes ... kan kopen in de supermarkt, waarom zou je dan nog rekening houden met de seizoenen? Wel:

• We vinden seizoensgroenten en -fruit lekkerder. Dat blijkt ook uit een onderzoek van KU Leuven. Logisch ook: je eet sowieso verser, wat de kwaliteit alleen maar ten goede komt.

• Door meer lokaal en seizoensgebonden te eten, ontdek je nieuwe en andere soorten. Zo krijg je meer verschillende voedingsstoffen binnen én kan je experimenteren met allerlei nieuwe recepten.

• Fruit en groenten uit de buurt en in het seizoen hebben een lagere ecologische voetafdruk. De producten leggen minder kilometers af van boer tot bord, er zijn geen verwarmde serres nodig, dat betekent minder CO2 én je ondersteunt de lokale economie.

• Seizoensgroenten en -fruit zijn vaak een stuk goedkoper, omdat ze in die periode volop beschikbaar zijn.

Je kan rond het thema werken tijdens een goede, gerichte actie te organiseren. Je kan het ook aan de hand van verschillende acties, lessen en uitstapjes aan bod laten komen gedurende een hele week.

Verzamel een kerngroep van leerkrachten die zich mee willen engageren om van deze week een succes te maken. Vaak bestaan er al werkgroepen in de school die aansluiten bij dit thema (gezondheid, duurzaamheid, MOS).

Heb je een refter op school met warme maaltijden? Betrek dan ook de cateraar of schoolkok om dit thema mee naar voren te schuiven.

Organiseer een werkoverleg om de neuzen in dezelfde richting te krijgen: Wat gaan we doen? Wat hebben we daarvoor nodig? Wat is de timing? Wie doet wat?

• Doe een smaaktest:

Welk product is lokaal en welk product komt van verder? Laat leerlingen proeven en raden welk product lokaal is en waarom? Na de smaaktest kan je uitleg geven over het productieproces, de verschillen en de milieu-impact.

• Samen soep maken:

Maak samen met de leerlingen een gezonde soep met seizoensgebonden, lokale, biologische groenten. Je kan hiervoor ook samenwerken met lokale handelaren en hun voedseloverschotten in je soep verwerken. Deel de soep uit of verkoop ze en vertel het verhaal aan de medeleerlingen, de leerkrachten en de ouders.

• Bezoek een lokale CSA-boerderij:

CSA staat voor Community Supported Agriculture, waarbij je als consument een lokale boer vooraf een bijdrage betaalt en daarvoor in ruil een deel van de oogst krijgt. Breng een bezoekje aan een CSA-boer uit de buurt en vraag de boer uit te leggen hoe hij groenten en fruit teelt. Kan je in deze periode oogsten? Neem dan je oogst mee naar school, deel ze uit met je klas en geef uitleg aan de medeleerlingen.

• Organiseer een lunch met lokale, ecologische en faire ingrediënten:

Laat je hiervoor ondersteunen door Wervel, en vertel het verhaal aan de bezoekers.

• Doe een kookworkshop met leerlingen, collega’s en/of ouders:

Voor het lager onderwijs: Eten volgens het seizoen met en/of voor kinderen.

Voor de middelbare school: Spreads voor tieners

• Start je eigen moestuin:

Velt zet je op weg om in vier lessen aan de slag te gaan met een eigen schoolmoestuin.

Scholen die weinig ruimte hebben voor een moestuin kunnen verticaal moestuinieren. Je kan een kant en klare verticale moestuin kopen (bijvoorbeeld een ‘plant tower’ van plant-t), of zelf één in elkaar knutselen. Online vind je veel voorbeelden, zoals op deze website.

Financiële middelen nodig voor een schoolmoestuin? Klik dan zeker door op deze link.

Communiceren over je acties is de helft van het werk. Vertel wat je gaat doen, maar vooral ook waarom je het doet. Zo creëer je bewustzijn bij de leerlingen, leerkrachten, ouders en de schoolomgeving.

Zorg ervoor dat je tijdens de acties ook leuk beeldmateriaal verzamelt (foto’s, filmpjes, vlogs) die je kan delen via smartschool, nieuwsbrieven, de facebookpagina en/of Instagrampagina van je school. Het beeldmateriaal kan je volgend jaar ook hergebruiken als aankondiging van een nieuwe actie.

• Velt: Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren die gezond leven promoot, op het ritme van de seizoenen en met respect voor de natuur. Neem zeker een kijkje in hun mooie educatieve pakketten en boeiende workshops!
• Recht van bij de boer: Ontdek boeren in jouw buurt, waar je rechtstreeks groenten en fruit kan kopen.
• Voedselteams: Ondersteunt de korte keten in Vlaanderen en de belangen van boeren en consumenten.
• Boeren en buren: Een netwerk dat consumenten recht van bij de boer laat kopen.
• Week van de korte keten: Week waarbij lokale producten recht van bij de boer in de schijnwerpers worden geplaatst.

Enkele van onze pilootscholen (School Food Labs) gingen al aan de slag met seizoensgebonden fruit en groenten uit de buurt. Hier lees je meer: