Actiefiche menucommissie

In alle Vlaamse scholen een gezond en duurzaam voedingsbeleid tegen 2021. Dat is de doelstelling van GoodFood@School. Aan de slag gaan met een menucommissie is een van de tien engagementen uit het GoodFood@School Charter die jij kan aangaan op weg naar een gezond en duurzaam voedingsbeleid op jouw school.

Je wil met de school gaan voor duurzame en gezonde voeding, maar hoe motiveer je de leerlingen om hiervoor te kiezen? Voor veel jongeren is gezond en duurzaam eten geen prioriteit, ook al heeft dat positieve effecten op de eigen gezondheid en het milieu. Daarom is het belangrijk om hiervoor een draagvlak te creëren binnen de school.

Om leerlingen warm te maken is inspraak en dialoog essentieel. Als de maatregelen komen uit de eigen behoefte van de leerlingen, zullen veranderingen beter onthaald worden en effectiever zijn. Een menucommissie die leerlingen inspraak geeft in het schoolmenu is de ideale tool om hier werk van te maken. Bovendien creëer je zo niet alleen meer voeling met de weg die voedsel aflegt, maar ook respect voor het voedsel en zij die het tot op je bord brengen: van de boer tot de schoolkok.

• Richt een menucommissie op bestaande uit een groep leerlingen van verschillende jaren (bijvoorbeeld twee afgevaardigden per graad), een leerkracht en/of iemand van de directie en de schoolkok en/of cateraar.

• Spreek af hoe vaak de menucommissie samenkomt. Meestal is dat maandelijks of tweemaandelijks.

• De inhoud: In de menucommissie overleggen leerlingen met leerkrachten en de chef/cateraar over wat er op hun bord komt. Het gaat hierbij niet enkel over de smaak, maar ook hoe gezond en duurzaam dat is. De commissie gaat samen op zoek naar de voorwaarden om van de gezonde en duurzame opties de meest aantrekkelijke te maken.

• Zorg voor een veilige omgeving waar respectvol gediscussieerd kan worden tussen de verschillende partijen. Geef ook de kok/cateraar de ruimte om uit te leggen waarom hij/zij kiest voor bepaalde gerechten of ingrediënten.

Hulpmiddelen:

• Breng tijdens de eerste commissie de presentatie Wat is gezonde & duurzame voeding? zodat de leerlingen goed weten wat zo’n maaltijd inhoudt. Deze kan je terugvinden in de starterskit.

• De gids Gezonde Warme Maaltijden van Gezond Leven focust voornamelijk op gezondheid, maar er zitten ook een aantal duurzame criteria in verweven.

Vragen voor de leerlingen:

Stel een aantal vragen of opdrachten op voor leerlingen, die je kan bespreken tijdens de commissie. Je kan deze vragen een heel jaar door laten terugkeren. Enkele voorbeelden:

• Wat vond je van de maaltijden van de afgelopen periode? Welke vond je lekker en waarom? Welke vond je minder lekker en waarom?

• Laat elke leerling per twee weken, twee maaltijden uitkiezen die geslaagd waren (zowel op vlak van smaak/duurzaamheid/gezondheid) en twee die minder geslaagd waren. Bespreek dit tijdens de commissie.

Acties:

• Stel met de menucommissie telkens één actie op voor de komende periode. De resultaten hiervan bespreek je dan tijdens de volgende meeting. Enkele voorbeelden:

• Vervang tijdens een testweek in de winter de tomaten in de saladbar door bijvoorbeeld veldsla, rammenas, koolsla of een andere seizoensgroente. Wat is hierop de reactie?

• Laat de leerlingen één week zelf hun saus opscheppen bij warme maaltijden. Is er hierdoor minder verspilling?

• Worden er broodjes verkocht? Introduceer een ‘limited edition’ broodje met duurzaam beleg, zoals hummus. Is het succesvol? Dan kan je het opnemen in het vast assortiment.

Met een goede communicatie vergroot je de draagkracht van je project binnen de school:

• Communiceer op regelmatige basis over de bevindingen en acties van de menucommissie. Dat kan via Smartschool, maar ook met affiches en/of pancartes op tafel in de refter.

• Laat de leerlingen meehelpen om de communicatie voor te bereiden.

• Betrek de ouders in de communicatie over het bestaan en de acties van de menucommissie. Zij vinden het ook belangrijk dat hun kinderen goed eten krijgen.

• Presentatie rond gezonde en duurzame voeding

• Vlaams Instituut Gezond Leven maakte een gids over gezonde warme schoolmaaltijden.

• Via deze checklist maak je de stand van zaken op in de eigen schoolrefter.

• Ook de kantinescan van het Voedingscentrum (de Nederlandse tegenhanger van het Vlaams Instituut Gezond Leven) kan inspiratie bieden voor je menucommissie. Voer de kantinescan uit en je krijgt meteen heel wat verbeterpunten op vlak van gezondheid.

• Komt het thema voedselverspilling aan bod bij de menucommissie, dan kan je ook een afvalmeting op school organiseren.