Op bezoek in Kopenhagen en Malmö

Rikolto is partner in het Europese project rond voeding op school SchoolFood4Change. GoodFood@School-collega’s Femke en Naomi mochten in het kader daarvan op bezoek bij partners Kopenhagen en Malmö, om te kijken hoe ze het daar aanpakken. Ze kwamen terug met tonnen inspiratie en behoorlijk wat foto’s. Erover horen (of lezen) is natuurlijk nooit helemaal hetzelfde als zelf terplekke gaan – zo ervaarden ook Femke en Naomi – maar ze delen toch graag enkele highlights.

Dag 1

’s Ochtends komen we (moe maar enthousiast) met de nachttrein toe in Malmö, waar we wachten we op de andere deelnemers uit Leuven, Oslo, Tsjechië, Essen, Lyon, Umea, Malmö, Délice en Eating City. Samen nemen we de trein naar Kopenhagen. Hier gaan we eerst naar een kinderdagverblijf waar al 20 jaar wordt ingezet op duurzame voeding. Wat een plek! De speelplaats is een kleine groene oase in de stad en het gebouw werd grotendeels uit gerecupereerde en gerecycleerde materialen gemaakt. In de refter bereiden twee gepassioneerde chefs in een kleine halfopen keuken de lunch. Op deze manier wordt er niet enkel heerlijk eten bereid van verse, duurzame ingrediënten, maar zien de kinderen elke keer dat ze voorbijkomen ook hoe de chefs tewerk gaan en welke ingrediënten er gebruikt wordt. De directeur toont trots het label waarmee binnen de stad duurzame kantines en horecazaken beloond worden.

Onze volgende stop is een Kopenhaagse school. Hier mogen we niet enkel onze ogen de kost geven, maar kunnen we ook zelf proeven van het lekkers dat er bereid wordt. Ook hier staat op woensdag vis op de menu. We schuiven allemaal aan en luisteren tijdens de maaltijden naar de toelichting van de directeur. De leerlingen helpen om te beurten mee in de keuken. Aan de muren hangen foto’s van trotse kinderen in keukenschort. Kinderen (en hun ouders) hebben de keuze om zelf lunch mee te brengen of de schoollunch te eten, maar alle leerlingen eten wel samen aan dezelfde tafels. Voor ouders in financieel kwetsbare situaties komt de stad tussen in de prijs van de lunch. Voor leerkrachten is er een beurtrol om mee aan tafel te zitten en het over de voeding te hebben met de leerlingen. (Dit is geen vrijwillig engagement, maar betaalde uren. De leerkracht krijgt ook een maaltijd, en op een ander moment middagpauze.) Wat ook heel erg opvalt: de lunch is enorm lekker en tegelijkertijd erg ‘puur’: duidelijk herkenbare zalm, courgette, pasta en saus staan in aparte schalen op elke tafel. De lunch is trouwens niet elke dag een warm gerecht. Op vrijdag staa

Voordat we de school verlaten, mogen we hun dakmoestuin in bakken nog even bewonderen. Met een ingenieus waterreservoir waardoor ze de planten maar één keer per maand water moeten geven!

Volgende bestemming: Meyers Madhus. ‘Madhus’ klinkt misschien als een gekkenhuis, maar betekent ‘voedingshuis’. Deze plek wordt door de stad gefinancierd om enerzijds de koks van de publieke keukens op te leiden, en anderzijds kookworkshops aan te bieden voor leerlingen van alle leeftijden. Voeding ontdekken en ermee experimenteren staan hier centraal. Verder ontwikkelen ze ook mooie ondersteunende materialen voor de scholen.

Onze laatste stop in Kopenhagen zijn de stadstuinen. Hier komen scholen uit de wijk doorheen heel het schooljaar naartoe. Elke leerling krijgt een eigen mini moestuin. Met een deel van de oogst wordt ter plekke op het vuur gekookt, een deel krijgen de leerlingen mee naar huis. Op het einde van het schooljaar worden ook de ouders uitgenodigd, die tijdens de zomervakantie samen met vrijwilligers de moestuintjes verder verzorgen. Terwijl wij afronden zien we leerlingen en hun ouders toekomen – de leerlingen trots voorop lopend om de moestuin waar ze al dat werk in hebben gestoken te tonen.

Dag 2

Deze dag brengen we volledig door aan de rand van Malmö, in het prachtige centrum en domein van Botildenburg: een plek die mensen van diverse achtergronden samenbrengt rond voeding door samen te produceren, koken, eten, leren en leven. Ook hier hadden we het genoegen om de kunsten van de chefs te mogen ontdekken. We laten de foto’s verder voor zich spreken.

Dag 3

Ook in Malmö krijgen we de kans om ’s middags in een schoolrestaurant (ja ja, restaurant, geen kantine of refter) te gaan eten. Een ander concept en ander systeem dan in Kopenhagen: hier is dagelijks een gevarieerde saladbar waar de leerlingen zelf opscheppen (de jongsten met hulp). Alle leerlingen krijgen de maaltijden gratis. Zelf een lunch meenemen is niet toegestaan.

Na 3 dagen zitten onze hoofden vol. Vol informatie, maar vooral ook vol inspiratie. Want hoewel de context van elk land en elke stad anders is, zien we toch ook heel wat mogelijkheden om praktijken uit Kopenhagen en Malmö toe te passen in België. Er is nog heel wat werk voor de boeg, maar vol nieuwe ideeën en hernieuwde energie gaan we aan de slag.