Toegankelijke schoolmaaltijden in Vlaamse steden

In december vond een eerste uitwisseling over toegankelijke schoolmaaltijden plaats tussen de steden Antwerpen, Gent, Brugge, Oostende, Leuven en Hasselt. Aangezien we toen nog lang niet uitgepraat waren, organiseerden we vanuit GoodFood@School een nieuwe (digitale) bijeenkomst op 9 maart. We dachten er samen na over welke rol de stad kan spelen in het realiseren van toegankelijke gezonde en duurzame schoolmaaltijden. Deze keer gingen we dieper in op de mogelijkheden en uitdagingen van sociale correctie.

In een ideale wereld hebben alle leerlingen gratis toegang tot gezonde en duurzame voeding op school. Helaas lijkt dit ideaalbeeld in Vlaanderen nog veraf. Maar wat is er dan wel mogelijk? Wat is er echt nodig om te zorgen dat iedereen, ook wie in armoede leeft, toegang heeft tot degelijke schoolmaaltijden? Met andere worden: hoe realiseren we het 'Recht op Goed Eten' en hoe betalen we dat?

Een mogelijke manier is werken met een sociale correctie op de tarieven van de schoolmaaltijden. De sterkste schouders dragen dan de zwaarste lasten en wie het minder breed heeft, betaalt een lagere prijs. Het principe is in theorie eenvoudig, maar in de praktijk verre van evident. Hoe bepaal je immers wie recht heeft op welk tarief en hoe vermijd je stigmatiserende praktijken?

We lieten ons inspireren door wat er nu al in het onderwijs gebeurt – van kleinschalige solidariteitsacties tot inkomensgerelateerde korting in het stedelijk onderwijs, sociale steunfondsen voor scholen en onderwijscheques. Maar ook buiten de onderwijswereld valt heel wat inspiratie te rapen. Zo zagen we dat in de kunstacademie WISPER naast het kansentarief (waarvoor je aan objectieve voorwaarden moet voldoen) gewerkt wordt met een standaard-, plus- en reductietarief. Tussen deze tarieven kan je bij je (online) inschrijving vrij kiezen naargelang wat je kan missen.

Een ander interessant voorbeeld is de UiTPAS: een voordelige kaart voor vrijetijdsparticipatie die ook met een kansentarief werkt. De kaart ziet er bij iedereen hetzelfde uit, ongeacht of het standaard- of kansentarief erop is ingesteld. Zo wordt stigmatisatie vermeden. Maar kan die pas ook in het onderwijs gebruikt worden? Het kinderrechtencommissariaat dacht er in 2017 ook al over na. Er zijn heel wat praktische uitdagingen aan verbonden, maar toch blijft het een interessante piste om verder te onderzoeken.

Het is duidelijk dat er niet één pasklaar antwoord is op dit vraagstuk, maar de wil om ermee aan de slag te gaan is in alle steden duidelijk aanwezig. Op het einde van het schooljaar plannen we een volgende bijeenkomst om verder te bekijken hoe dit vorm kan krijgen.