In alle Vlaamse scholen een gezond en duurzaam voedingsbeleid tegen 2021. Dat is de doelstelling van GoodFood@School. Kiezen voor duurzame voeding in de openbare aanbestedingen voor catering op school is een van de engagementen uit het GoodFood@School Charter die jij kan aangaan op weg naar een gezond en duurzaam voedingsbeleid op jouw school.
Actiefiche duurzame aanbestedingen
Aan de slag met duurzame aanbestedingen
PDF versie
Waarom duurzame voeding opnemen in de openbare aanbestedingen van de school?
Als duurzame en gezonde voeding belangrijk is op jouw school, dan wil je die boodschap ook doorgeven aan de voedingsleveranciers van de school: de cateraar, broodjesleverancier, ... Vaak gaat het hier om grote contracten voor langere termijn. Daarom is het belangrijk om criteria rond duurzame voeding op te nemen in de lastenboeken of offertevragen bij het onderhandelen van nieuwe contracten.
Zo ga je te werk
Bereid je voor:
Stap 1: de aanbesteding:
Wie staat er op jouw school in voor de aanbestedingsprocedure rond voeding? Vaak is dat de directie, maar soms gebeurt de aanbesteding ook buiten de schoolmuren door een medewerker van de scholengroep.
Bekijk welke procedure het beste bij de school en de visie past. Eventueel kan je een korte infosessie volgen rond de juridische implicaties van de verschillende soorten procedures.
Stap 2: maak een evaluatie van de vorige aanbesteding:
- Is de school (leerlingen, leerkrachten, directie, ouders …) tevreden van de huidige cateraar?
- Wat kan er anders en/of beter?
- Hoe stond de opdracht in de vorige aanbesteding beschreven?
- Werd die opdracht opgevolgd?
Tip
Aanbestedingen gebeuren vaak voor meerdere jaren:
- Controleer eerst en vooral wanneer de lopende aanbesteding afloopt.
- Start minimum 1 jaar op voorhand starten met de voorbereidingen voor een nieuwe aanbesteding.
Stap 3: vertrek vanuit jullie eigen visie:
- Welke maaltijden wil de school aanbieden?
- Waarom wil de school warme maaltijden, broodjes, soep en/of slaatjes aanbieden?
- Worden de maaltijden in een eigen keuken op school bereid of niet? Indien niet: Worden de maaltijden dan warm of koud geleverd?
- Wat met de kosten? Moet de schoolcatering winst opleveren, kostendekkend zijn of wil de school een stuk van de kosten dragen?
- Wordt er rekening gehouden met kwetsbare leerlingen als we het hebben over de kosten?
- Wat vindt de school belangrijk bij de keuze van maaltijden?
Tip
Maak gebruik van de checklists van het Vlaams Instituut Gezond Leven om je visie op de schoolcatering en -maaltijden in kaart te brengen.
Stap 4: betrek de ouders:
- Vraag de ouders wat hun wensen zijn rond het maaltijdaanbod op school.
- Bevraag welke prijs zij willen betalen voor kwaliteitsvolle voeding.
- Als de school met een sociale correctie wil werken (verschillende tarieven obv bijvoorbeeld inkomenscategorieën), kan gevraagd worden bij de ouders of ze een meerprijs willen betalen om dit te ondersteunen (hoeveel/op welke manier ze dit zien zitten).
Tip
Hou ook rekening met ouders die het minder breed hebben. Door bijvoorbeeld een iets hogere standaardprijs te vragen voor maaltijden kan je voor hen een aangepast tarief aanbieden.
Stap 5: van visie naar nieuwe aanbesteding:
- Vertaal je visie naar een nieuwe aanbesteding en geef op die manier gezonde duurzame voeding een centrale plaats in het schoolbeleid.
- Stel je eisenpakket realistisch samen, zodat je een cateraar overhoudt die kan doen wat je belooft.
- Duurzaamheid kan je niet vertalen naar eenmalige regels en richtlijnen. Wat vandaag als duurzaam geldt, is dat niet noodzakelijk morgen nog. Kies voor een cateraar die hierin stapsgewijs wil meegroeien.
Extra tips
- De term ‘lokaal’ mag niet in aanbesteding, maar bv. korte keten en/of duurzaam transport wel.
- Inspanningen rond duurzaamheid opnemen bij gunningscriteria
- Vermijd vage omschrijvingen zoals ‘een redelijke hoeveelheid’ of ‘zo veel mogelijk seizoensgroenten’. Specifieer wat je hiermee bedoelt en zorg ervoor dat het controleerbaar is.
Communiceer:
Leg ouders, leerlingen en collega's uit waarom je bepaalde keuzes maakt. Als je beslist om enkel seizoensgroenten en -fruit aan te bieden is het belangrijk om ook te communiceren waarom je die keuze maakt en waarom er dan bijvoorbeeld geen tomaten op het menu staan in de winter.
Zorg voor voldoende feedbackmomenten van leerlingen en ouders.
Zit regelmatig samen met de schoolcateraar (ook na de toekenning van een contract). Zo kunnen jullie samen waken over de kwaliteit en duurzaamheid en bijsturen waar nodig.
Hulp nodig bij je aanbesteding?
Contacteer ons: info [at] goodfoodatschool.be
Interessante links:
Baseer je bij het vormgeven van een eigen visie op de aanbevelingen van de Vlaamse overheid voor warme schoolmaaltijden, broodjes, dranken, snacks en tussendoortjes:
- Richtlijnen voor Vlaamse scholen over schoolmaaltijden
- Richtlijnen voor een gezonde broodjeslunch op school
- Stappenplan naar een evenwichtig aanbod van tussendoortjes
- Actieplan GO! Onderwijs naar een uitdoofbeleid van suikerrijke dranken en tussendoortjes, een verbod op energiedranken en een wateraanbod op school.
- Voorbeeldbestekken van VVSG ter inspiratie
- Je hoeft niet te wachten op een nieuwe aanbesteding om veranderingen door te voeren in de catering. In deze actiefiche vind je tips om op korte termijn aan de slag te gaan met de catering van jouw school.